اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 513 |
| تعداد مقالات | 4,443 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,475,831 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,499,224 |
اصل علیت و جایگاه آن در فلسفه‌ی ابن‌سینا و حکمت صدرایی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 بهمن 1403 اصل مقاله (607.38 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2025.247198.1705 | ||
| نویسندگان | ||
| کوکب دارابی* 1؛ حامد علیزاده2؛ اعظم سادات پیش بین3 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری فلسفه و حکمت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 3استادیار گروه آموزش فلسفه و منطق، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مسئله‌ی علیت و پرسش از چرایی امور جزو نخستین مسائلی است که ذهن هر متفکری را به تأمل واداشته‌‌است. ابن‌سینا و ملاصدرا، به‌عنوان دو فیلسوفِ ملتزم به اصل علیت، به‌طور مبسوط به این مسئله پرداخته‌اند. ابن‌سینا مطابق نظام فکری و مبانی فلسفی خودْ اصل علیت را توجیه و تبیین‌می‌کند. علیت در نگاه وی فرع بر پذیرش کثرت و تباین پدیده‌ها با یکدیگر است؛ یعنی علت و معلول هریک دارای وجودی مستقلّ اند؛ زیرا ازنظرِ وی حقیقت معلولْ وجود رابطی و از نوع اضافه‌ی مقولی است؛ درمقابل ملاصدرا با استفاده از مبانی حکمت متعالیه، با گذر از تشکیک وجود و برهانی نمودن نظریه‌ی وحدت شخصی وجود، و با تحلیلی نو از اصل علیت، نظام تجلّی و ظهور را جایگزین می‌نماید و حقیقت معلول را وجود رابط و از نوع اضافه‌ی اشراقی قلمدادمی‌کند و آن را جلوه و شأنی از شؤون علت می‌داند و برای آن هویتی جز مظهریت و فقر ذاتی و عین‌الربط بودن به علت حقیقی‌ـ که عین غنا و بساطت است‌ـ قائل نمی‌شود؛ بنابراین رابطه‌ی خداوند با عالم هستی، از رابطه‌ی علت و معلول، به رابطه‌ی ظاهر و مظهر تبدیل می‌شود. وی با سلب کثرات و معالیل از حقیقت وجود، برای توجیه کثرات عالم و نادیده نپنداشتن اصل علیتْ کثرت ظهوری را جایگزین کثرت وجودی نموده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن‌سینا؛ ملاصدرا؛ علیت؛ امکان ماهوی؛ امکان فقری؛ وحدت شخصی وجود؛ تجلّی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Principle of Causality and Its Place in the Philosophy of Avicenna and Sadra'i Wisdom | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Kokab Darabi1؛ حامد علیزاده2؛ Azam Sadat Pishbin3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Mazandaran University | ||
| 2PhD student of Ferdowsi University of Mashhad | ||
| 3Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of causality and the question of the why of things is one of the first issues that made every thinker think. Ibn-Sina and Mullah Sadra, as two philosophers committed to the principle of causality, extensively discussed this issue. have paid Ibn Sina, according to his thought system, justifies and explains the principle of causality based on his specific philosophical foundations. Causality, in his view, depends on accepting the multitude of phenomena and comparing them with each other. It means that the cause and effect of each have an independent existence, because; From his point of view, the implied truth is a relational existence and a categorical addition. In contrast; Mulla Sadra, using the principles of transcendental wisdom, by going through the doubt of existence and proving the theory of personal unity of existence, and with a new analysis of the principle of causality, replaced it with the system of manifestation and emergence. and considers the truth of the effect to be the existence of a connection and of the type of illuminative addition, and considers it to be an effect and dignity of the affairs of the cause, and for it an identity other than manifestation and inherent poverty and being the same relation to the true cause; which is the same as richness and simplicity, he does not agree. Therefore; God's relationship with the universe changes from the relationship of cause and effect to the relationship of appearance and manifestation. By removing the multiplicity and causes from the reality of existence, in order to justify the multiplicity of the world and not to ignore the principle of causality, he replaces the multiplicity of emergence with the multiplicity of existence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ibn Sina, Mulla Sadra, causality, essential possibility, possibility of poverty, personal unity of existence, manifestation | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 84 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 62 |
||