اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 516 |
| تعداد مقالات | 4,492 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,371,265 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,070,227 |
تحلیل تطبیقی نظرات مفسران درباره تبارشناسی حضرت مریم(س) در قرآن کریم | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 1، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36، فروردین 1404، صفحه 1-29 | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2025.247242.4049 | ||
| نویسندگان | ||
| اشکان جوانمرد* 1؛ محمد تقی دیاری بیدگلی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| 2استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| حضرت مریم(س) تنها زنی است که قرآن کریم ۳۴ بار از وی نام برده و به تجلیل از فضایل شخصی و خانوادگی او پرداخته است. در برخی از آیات قرآنی از مریم(س)، با تعابیر «بنت عمران» و «اُخت هارون» یاد شده است. در همین راستا اهداف اصلی پژوهش، بررسی دلایل ورود قرآن کریم به تبارشناسی حضرت مریم(س) و تحلیل دیدگاه‌های مفسران صاحبنظر درباره عناوین «آل عمران» و «اُخت هارون» است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ تطبیقی انجام شده و بر ضرورت اتخاذ رویکرد ادبی در تفسیر داستان‌های قرآنی تأکید می‌کند. نتایج پژوهش پیش‌رو از این قرار است: قرآن کریم با رویکردی اصلاحی و حکیمانه، تبار مریم(س) را به یکی از خاندان‌های برگزیده و پیامبرپرور(یعنی خاندان عمران) منتسب می‌کند تا هم از مریم در برابر اتهامات شنیع یهودیان مغرض دفاع کند و هم به تناقضات موجود در نسب‌نامه‌های اناجیل پایان دهد. قرآن همچنین با حذف نام «یوسف نجار» از نسب عیسی(ع)، بر نسب مادری «عیسی بن مریم» تأکید می‌ورزد. از نظر نگارنده، مراد قرآن از «هارون» در تعبیر قرآنی «یا أُخْتَ هارُونَ»، هارون نبی(ع) بوده و ارتباط مریم با وی به‌صورت سلالتی است. قرآن کریم همچنین مریم را دختر بلاواسطه «عمران» معرفی می‌کند. با این وجود هویت تاریخی عمران به دلیل عدم تحلیل مستقل شخصیت وی در قرآن برای مخاطبان مشخص نیست. از دیگر سو با عنایت به عدم ذکر نام «عمرام» پدر موسی و هارون در سرتاسر آیات قرآن و با درنظرگیری قرائن درون متنی، به نظر می‌رسد که مراد قرآن از «آل عمران» تنها خاندان پدری مریم(س) است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حضرت مریم(س)؛ عمران؛ آل‌عمران؛ اخت هارون | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Analysis of Commentators' Views on the Genealogy of the Virgin Mary in the Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ashkan Javanmard1؛ Mohammad Taqi Diyari, Bidgholi2 | ||
| 1PhD student, Department of Quranic and Hadith Sciences, University of Qom, Qom, Iran. | ||
| 2Quran and Hadith Department. Qom University. Qom. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The Virgin Mary is the only woman mentioned by name 34 times in the Quran, emphasizing her virtues. In some verses, she is called "daughter of Imran" and "sister of Aaron." This study examines why the Quran highlights Mary’s genealogy and analyzes interpretations of "Āl Imran" and "sister of Aaron" by Quranic scholars. Using an analytical-comparative approach, it advocates a literary interpretation of Quranic narratives. The findings show that the Quran attributes Mary’s lineage to the esteemed family of Imran to counter accusations by biased Jewish groups and address inconsistencies in Gospel genealogies. By excluding "Joseph the Carpenter" from Jesus’ lineage, the Quran underscores the maternal line of "Jesus, son of Mary." The study suggests that "Aaron" in "O sister of Aaron" refers to the prophet Aaron, with Mary’s connection being genealogical and indirect. Mary is identified as the direct daughter of Imran, though Imran’s historical identity remains unclear due to limited Quranic details. Additionally, the absence of "Amram," the father of Moses and Aaron, in the Quran, along with contextual evidence, supports the view that "Āl Imran" refers to Mary’s paternal family. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| lineage of Mary, Imran family, Imran, Sister of Aaron | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
کتاب مقدس.
ابنکثیر، اسماعیل (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابوالسعود، محمد (1983م)، ارشاد العقل السلیم الى مزایا القرآن الکریم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
بیضاوى، عبدالله (1418ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ثعلبى، احمد (1422ق)، الکشف و البیان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جوادی آملی، عبدالله ( 1383ش)، تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء.
خلف الله، محمد احمد (1402ش)، هنر داستانی در قرآن کریم، مترجم: محسن آرمین، تهران: نشر نی.
خلف الله، محمد احمد (1999م)، الفن القصصی فی القرآن الکریم، لندن: سینا للنشر.
راد، علی(1397ش)، «تحلیل انتقادی شبهات تبار ابراهیم(ع)»، فصلنامه مشکاة، دوره 37، شماره4، صص 26-28.
رضا، محمد رشید (1414ق)، تفسیر القرآن الحکیم، بیروت: دار المعرفة.
رینولدز، گابریل سعید (2010)، قرآن و زیرمتن کتاب مقدسی آن، نیویورک: روتلج.
زمخشری، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی.
ساماران، شارل (۱۳۷۰ش)، روش تحقیق در علوم تاریخی، گروه مترجمان، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
السواح، فراس (2011 م)، الانجیل بروایة القرآن، دمشق: دار علاء‌الدین للنشر.
شبانی، اعظم سادات؛ پارسا، فروغ (1402ش)، «تحلیل انتقادی دیدگاه خاورشناسان درباره تعابیر قرآنی اخت هارون و بنت عمران»، مجله مطالعات قرآن و فرهنگ اسلامی، دوره 7، شماره 1 ، صص75 تا 97.
شکری، محمد و همکاران (1395ش)، «پاسخی به شبهه اطلاق عنوان اخت هارون بر مریم در قرآن کریم»، مجله پژوهشهای قرآنی، دوره 21، شماره 79، صص 96-109.
الصعیدی، عبدالمتعال (1313ش)، «مریم أم عیسی علیه السلام؛ أخوتها لهارون بنوتها لعمران»، نشریةالمنار، شماره 517، صص760-767.
طباطبائی، محمدحسین (1402ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طبرى، محمد بن جریر (1412 ق )، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت: دار المعرفة.
طبری، محمد بن جریر (1291ق)، تاریخ طبرى، لکهنو: مطبع منشی نولکشور.
طوسى (بی‌تا)، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی .
عیوضی، حیدر (1392ش)، «دختری در محراب: مطالعه تطبیقی شخصیت مریم(ع) در سنّت مسیحی ـ اسلامی»، نشریه تفسیر اهل‌بیت، دوره 1، شماره 2، صص 95-110.
فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق) ، التفسیر الکبیر-مفاتیح الغیب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
قطب، سید (1425ق)، فى ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق.
قمى، على بن ابراهیم (1363ش)، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب.
مراد، سلیمان علی (2008م)، «مریم در قرآن: بازنگری در ارائه او»، مجموعه مقالات قرآن در بافت تاریخی آن، ویرایش گابریل سعید رینولدز، لندن: روتلج، صص 163–174.
مقاتل بن سلیمان (1423ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار احیاء التراث.
نوویرث، آنجلیکا (2005)، «مریم و عیسی، متوازن‌سازی پدرسالاران کتاب مقدس: بازخوانی سوره مریم در سوره آل عمران»، نشریه پارول دو لوریان، جلد 30، صص 231-260.
نوویرث، آنجلیکا (2009)، «تصور مریم در مجادله با عیسی: خوانش سوره مریم و متون مکی مرتبط در فرآیند ارتباطی قرآن»، مطالعات در خاستگاه‌های اسلامی: قرآن در بافت تاریخی آن، ویرایش بنیامین جوکیچ، اولریش و همکاران، برلین: د گرویتر، صص 383-416.
بل، ریچارد (1925م)، خاستگاه‌های اسلام در محیط مسیحی، لندن: مک‌میلان.
وبگاه‌های اینترنتی:
تویسرکانی، روزبه (1386ش)، «مریم مقدس خواهر هارون نیست!»، نشر الکترونیکی در سایت اندیشکده یهود به آدرس:
https://jscenter.ir/judaism-and-islam/israiliyyat/15413/ مریم-مقدس-خواهر-هارون/
جوادی آملی، عبدالله (1402ش)، «تفسیر آیات ۲۷ تا ۳۵ سوره مریم _ بخش دوم»، نشر صوتی در سایت ایران صدا به آدرس:
http://sokhanrani.iranseda.ir/detailsalbum/?g=536723
چلیک، ارجان (2022م)، « از مریم تا مریم: نسبتی مسیحایی در قرآن»، نشر الکترونیکی در سایت آکادمیا به آدرس:
https://www.academia.edu/21983615/Miriam_to_Mary_A_Messianic_Lineage_in_the_Quran | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 209 |
||