اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 518 |
| تعداد مقالات | 4,516 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,584,070 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,344,618 |
تحلیل انتقادی روایات معارض با عصمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 12، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36، فروردین 1404 | ||
| نوع مقاله: علمی - مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2025.77643 | ||
| نویسنده | ||
| اصغر طهماسبی بلداجی* | ||
| استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران | ||
| چکیده | ||
| عصمت پیامبراسلام(ص) یکی از موضوعات مهمّی است که در قرآن و روایات صحیح به آن اشاره و تأکید شده است؛ همچنان که سیره عقلا نیز مویّد و موکّد این مساله است؛ با این وجود، در برخی منابع روائی مهمِّ اهل سنت، روایاتی وارد شده، که این عصمت را خدشه دار می‌کند و شخصیت معنوی و اخلاقی آن حضرت را تنزّل می‌دهد. نقل این روایات علاوه بر تشکیکِ عصمت پیامبراسلام، ابزاری برای شبهه افکنی برخی از مستشرقان و مخالفان در رابطه با شخصیت ایشان شده‌است؛ بر این اساس، جستار پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی و رویکرد نقد الحدیثی از نوع نقد متن، ضمن نقد این روایات با استناد به آیات قرآن و شواهد قاطع و قابل اعتماد، عصمت پیامبراسلام را قبل و بعد از بعثت، اثبات می‌نماید. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که: روایاتِ معارض با عصمت پیامبراسلام، در تعارض تباینی با آیات قرآنکریم و ادله نقلی و عقلی متقن هستند و به این دلیل، قابل پذیرش نیستند؛ از سوی دیگر، مجموعِ ادله نقلی و عقلی به عنوان براهین متقن، منبعی در نقد و رد هر روایت معارض(حتی با سند صحیح و نقل در کتاب معتبر) با عصمت پیامبراسلام، است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیامبر اکرم(ص)؛ عصمت؛ احادیث موضوعه؛ نقد الحدیث؛ فقه الحدیث | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An approach of Hadith criticism on the traditions opposing the infallibility of the Holy Prophet | ||
| نویسندگان [English] | ||
| اصغر tahmasebi | ||
| Assistant professor of the Quranic sciences and Hadith department Shahrekord university, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The infallibility of the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) is one of the important topics that is mentioned and emphasized in the Qur'an and authentic traditions; Also, Sireh Aqla also confirms this issue. Nevertheless, in some important Sunni narrative sources such as Sahih Bukhari, Sahih Muslim, etc., there are narrations that undermine this infallibility and degrade the spiritual and moral character of the Holy Prophet. In addition to doubting the infallibility of the Holy Prophet, the narration of these narrations has become a tool for some Orientalists and opponents to cast doubt on the infallibility of the Holy Prophet. Based on this, the present research with analytical descriptive method and with the approach of hadith criticism of the type of text criticism, while criticizing and refuting these narrations with reference to Quranic verses and decisive and reliable evidence, the prophet's infallibility before and after the mission with reliance on It proves that the verses and visions are true. The result of the research indicates that the verses of the Holy Qur'an, authentic narrations, reliable historical reports and intellectual evidence indicate the infallibility of the Messenger of God (peace be upon him and his family and peace be upon him) before and after his mission. In such a way that the totality of these evidences as conclusive evidences is a source for criticizing and refuting any tradition that opposes the prophet's infallibility. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| پیامبر اکرم, رویات جعلی, عصمت, نقد الحدیث, فقه الحدیث | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن ابی الحدید (بی‌تا)، شرح نهج البلاغة، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
ابن اثیر، عزالدین (1409ق)، اسدالغابه فی معرفة الصحابة، بیروت: دارالفکر.
ابن العربی، محمد بن عبد الله أبو بکر (1424ق)، احکام القرآن، راجع أصوله و خرج أحادیثه و علَّق علیه: محمد عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی (1362ش)، الخصال، قم: جامعة المدرسین.
ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی (1403ق)، معانی الاخبار، قم: جامعة المدرسین.
ابن بابویه(صدوق)، محمد بن علی (1404ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: جامعة المدرسین.
ابن حنبل، ابوعبدالله احمد بن محمد (1421ق)، مسند، بیروت: دارالرسالة.
ابن کثیر الدمشقی، ابو الفداء إسماعیل (بی تا)، البدایة و النهایة، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
ابن مردویه اصفهانی، أبی بکر أحمد بن موسى (1424ق)، مناقب علی بن ابیطالب علیه السّلام، قم: دارالحدیث.
ابن منظور،محمد بن مکرم (1970م)، لسان العرب، بیروت: دارلسان العرب.
ابن هشام الحمیری (بی‌تا)، السیرة النبویة، القاهرة: مکتبة محمد علی صبیح و أولاده.
امدادی، احمد، محمدزاده بنی طرفی، مهدی، زارعی رضایی، محمد حسین، «تحلیل و بررسی دو رویکرد کلامی در پاسخ به آیات نافی عصمت پیامبر اسلام»، پژوهشنامه کلام، سال نهم، 1401ش، شماره ۱۷، ص 299-325.
بحرانی، سید هاشم (1416ق)، البرهان فى تفسیر القرآن، تهران: مؤسسه بعثت.
بخاری، محمد بن اسماعیل (1425ق)، صحیح بخاری، بیروت: دارالفکر.
ترمذی، محمد بن عیسی (1395ق)، سنن ترمذی، تحقیق و تعلیق: أحمد محمد شاکر و محمد فؤاد عبد الباقی و إبراهیم عطوة عوض المدرس فی الأزهر الشریف، مصر: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفى البابی الحلبی.
جوادی آملی، عبدالله (1389ش)، تفسیر تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1388ش)، پیامبر رحمت، قم: انتشارات إسراء.
جوهری، ابونصر اسماعیل (1407ق)، الصحاح، بیروت: دار العلم للملایین.
حاکم نیشابوری، ابوعبدالله (1406ق)، مستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالمعرفه.
حلی، یوسف بن محمد (1362ش)، کشف المراد، تهران: انتشارات اسلامیه.
رحمانی، شهلا، آل‌رسول، سوسن، عباسی، مهرداد، «بررسی تحلیلی عرفان و کلام در پاسخ به شبهه عدم عصمت پیامبر اکرم با محوریت آیات ابتدایی سوره فتح»، نشریه اندیشه‌های فلسفی و کلامی، سال دوم، ۱۴۰۱ش، ص29-48.
سجستانی، أبو داود سلیمان بن الأشعث (بی‌تا)، سنن ابی داوود، المحقق: محمد محیی الدین عبد الحمید، بیروت: المکتبة العصریة، صیدا.
سعدی، احمد؛ شورگشتی، حمیده؛ شاکری زواردهی، روح الله، «واکاوی و نقد قرآنی نظرگاه نصر حامد ابو زید پیرامون عصمت پیامبر»، نشریه مطالعات اندیشه معاصر مسلمین، پیاپی ۱۷، ۱۴۰۲ش، ص85-57.
سید رضی (1414ق)، نهج البلاغة، قم: انتشارات هجرت.
سیوطی، جلال الدین (بی‌تا)، الدرالمنثور، مصر: مطبعة حلبی.
شریف مرتضی (1409ق)، تنزیه الانبیاء، بیروت: دارالاضواء.
شهیدی، سید جعفر (۱۳۸۴ش)، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران: انتشارات کتب دانشگاهی.
صابونی، محمدعلی (1417ق)، صفوة التفاسیر، القاهرة: دار الصابونی للطباعة والنشر والتوزیع.
صادقی تهرانی، محمد (1406ق)، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، قم: فرهنگ اسلامی.
طباطبایی، محمد حسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات اسلامیة.
طبرسی، فضل بن حسن (1390)، إعلام الورى بأعلام الهدى، تهران: انتشارات اسلامیة.
طوسی، محمد بن حسن (1364ش)، تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا)، الاستبصار، دارالکتب الاسلامیة.
طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا)، الرسائل العشر، مؤسسة النشر الإسلامی.
عاملی، عبدالحسین شرف الدین (2004م)، ابوهریرة، قم: موسسة انصاریان.
عسقلانی، ابن حجر (1379ق) ، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفة.
فخر رازی، محمدبن عمر (1420ق)، التفسیر الکبیر( مفاتیح الغیب)، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
فضل الله، سید محمد حسین (1419ق)، تفسیر من وحی القرآن، بیروت: دار الملاک لطباعه و النشر.
کهن ترابی، میثم؛ چدانی، مریم، «بررسی و نقد رویکرد مفسران شیعه و اهل سنت درباره جدال حضرت ابراهیم در آیه ۷۴ سوره هود»، مجله پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، پیاپی ۱۸، ۱۴۰۲ش، ص150-172.
کلینی، محمد بن یعقوب (1362ش)، الکافی، تهران: انتشارات اسلامیه.
متقی هندی، علاءالدین علی بن حسام(1401ق)، کنز العمال، بیروت: مؤسسة الرسالة، الطبعة الخامسة.
محمدجعفری، رسول، «اعتبارسنجی روایات ضربه پیامبر و درخواست قصاص»، مجله علوم قرآن و حدیث، پیاپی۵۳، شماره ۲، ۱۴۰۰ش، ص199-221.
مسلم، محمد (بی‌تا)، صحیح مسلم، المحقق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مظفر، محمدرضا (1380)، العقائد الامامیة، قم: انتشارات انصاریان.
مفید، محمد بن محمد بن النعمان ابن المعلم أبی عبد الله العکبری (1414ق)، النکت الإعتقادیة و رسائل اخری، تحقیق: رضا مختاری، بیروت: دار المفید للطباعة والنشر والتوزیع.
مقدم، غلامعلی؛ صدری‌فر، نبی‌الله؛ گلی، احمد، «ترک اولی و نسبت آن با عصمت پیامبر با تاکید بر آیه اول سوره تحریم»، پژوهشنامه مذاهب اسلامی، سال دهم، شماره نوزدهم، ۱۴۰۲ش، ص230-255.
مناوی، عبدالرووف (1356ق)، فیض القدیر شرح الجامع الصغیر، مصر: المکتبة التجاریة الکبرى.
نصرالله‌پور‌علمداری، ابراهیم؛ حاجی‌امیری، شهربانو، «بررسی تطبیقی تناقض بدوی میان عصمت و استغفار پیامبر در تفاسیر فریقین با تکیه بر آیات ۱۰۵ و ۱۰۶ سوره نساء»، نشریه پژوهش‌های راهنما‌شناسی، پیاپی ۳، ۱۴۰۰ش، ص52-73.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1407ق)، تجرید الاعتقاد، تهران: مکتب الاعلام الاسلامی.
نظام الدین، حسن بن محمد (1416ق)، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، بیروت: دارالکتب العلمیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 213 |
||